Erliebe karstikoa. 1. jaduera
ERLIEBE KARSTIKOA
1. Bete testuaren hutsuneak azpian agertzen diren hitzak erabiliz.
Paisaje karstikoa gatz, igeltsu eta kareharrian gerta daiteke eta nagusiki kareharrian ematen da.
Modelatu karstikoaren meteorizazio kimikoa erantzuleada; beronen bitartez arrokak disolbatzen dira.
Arrokak disolbatzeko atmosferako CO 2 eta euri-urak erreakzionatzen dute azido karbonikoa eratzeko:
CO2 + H2O ------ H2CO3
Ondoren azido karboniko horrek kareharria erasotzen du:
CaCO3 + H2CO3 ------ Ca(HCO3)2
(disolbaezina) (disolbagarria)
Kaltzio bikarbonato disolbatu hori lurrazpiko kobetara iristean, bertan dagoen karbono dióxido kantitatea baxuagoa da eta ura ere ebaporatu egiten da.
Arrokak disolbatzeko atmosferako CO 2 eta euri-urak erreakzionatzen dute azido karbonikoa eratzeko:
CO2 + H2O ------ H2CO3
Ondoren azido karboniko horrek kareharria erasotzen du:
CaCO3 + H2CO3 ------ Ca(HCO3)2
(disolbaezina) (disolbagarria)
Kaltzio bikarbonato disolbatu hori lurrazpiko kobetara iristean, bertan dagoen karbono dióxido kantitatea baxuagoa da eta ura ere ebaporatu egiten da.
Ondorioz erreakzio hori itzuli egiten da eta berriz kaltzio karbonatoa (CaCO3) eratzen da pixkana-pixkanaka, estalaktita eta estalagmita eran.
Ca(HCO3)2 ------- CO2 + H2O + CaCO3 (s)
Ca(HCO3)2 ------- CO2 + H2O + CaCO3 (s)
1. estalaktita 2. CO2, 3. Disolbaezina 4. Baxuagoa 5. Kareharrian 6. disolbatu 7. itzuli egiten 8. H2CO3 9. Kimikoa 10. azido karbonikoa
2. Irakurri esanahiak eta hautatatu definizio bakoitzari dagokion terminoa. Laguntzako so egin marrazkiak.
SORTZEN DIREN FORMA KARSTIKOAK
|
ESANAHIA
| ||
1
|
lenar
|
Goitik datozen itoginak kare apur bat daramate eta tantaka tantaka lurrera iristen ez diren zutabeak dira.
| |
2
|
GALERIAK
|
Euri-urak pilatzen diren tokietan sortutako sakonuneak (zirkulu formakoak)
| |
3
|
DolinaK
|
Galeriak zabaltzean sortzen diren zulo handiak.
| |
4
|
SimaK
|
Goitik datozen itoginak kare apur bat daramate eta tantaka tantaka lurrera erori eta goialderantz sortzen diren zutabeak dira.
| |
5
|
HAITZULOAK
|
Euri-urek kareharrien gainazala disolbatzean sortzen dituzten ildo txikiak.
| |
6
|
estalaKtitaK
|
Estalagmita eta estalaktita bat toki berean elkartzen direnean goitik behera sortutako zutabeak dira.
| |
7
|
estalagmitaK
|
Kareharri barrura sartu eta honek sortutako bide horizontalak galeriak dira.
| |
8
|
ZUTABEAK
|
Kareharri barnera ura sar daiteke, eta honek sortutako bide bertikalak simak dira.
|
Forma karstiko nagusiak sailkatzeko erabiltzen dira irizpide asko. Haien artean hau: non sortzen diren forma karstiko horiek. Hau da, edo lurraren azalean (forma exokarstikoak) edo lur azpian (endokarstikoak).
3. Sailkatu aurreko jardueraren forma karstikoak. Irizpide hau erabili: exokársticas o endokásticas
EXOKARSTIKOAK
|
ENDOKARSTIKOAK
|
4. Jarduera honetan badaude 6 esaldi. Batzuk ondo daude. Beste batzuk, ordea, txarto daude. Esan zeinek daude ondo.:
* Las calizas son rocas compuestas de carbonato de calcio (CaCO3)
* Son rocas impermeables, aunque dejan pasar el agua con facilidad cuando están agrietadas a través de sus fracturas.
* Son rocas permeables dejando pasar el agua con facilidad.
* Son rocas solubles en agua, dando lugar a bicarbonatos según la siguiente reacción.
CO2 + H2O ----------> H2CO3 (ácido carbónico)
* Son rocas insolubles en agua, aunque sí solubles cuando el agua va cargada de CO2, dando lugar a bicarbonatos según la siguiente reacción:
CO2 + H2O ----------> H2CO3 (ácido carbónico)
* Este ácido ataca a la caliza formando bicarbonato cálcico. Este proceso se llama carbonatación y de esta manera la caliza es arrastrada en disolución.
ácido carbónico + caliza ---> bicarbonato cálcico
H2CO3 + CaCO3 ---> Ca(HCO3)2
H2CO3 + CaCO3 ---> Ca(HCO3)2
RESUMEN
Modelatu karstikoaren meteorizazio kimikoa erantzuleada; beronen bitartez arrokak
disolbatzen dira.
disolbatzen dira.
Arrokak disolbatzeko atmosferako CO2 eta euri-urak erreakzionatzen dute azido karbonikoa eratzeko:
CO2 + H2O ------ H2CO3
CO2 + H2O ------ H2CO3
Ondoren azido karboniko horrek kareharria erasotzen du:
CaCO3 + H2CO3 -------- Ca(HCO3)2
CaCO3 + H2CO3 -------- Ca(HCO3)2
Añade aquellos conceptos que has aprendido o aclarado tras completar esta tares tarea
Comentarios
Publicar un comentario